زایلیتول یک قند طبیعی ۵ کربنه است که استفاده از آن در کاهش پوسیدگی دندان بسیار موثر است. این ماده به طور طبیعی در میوه هایی مانند آلو، انواع توت ها، سبزیجاتی مانند گل کلم و همچنین قارچ ها یافت می شود. زایلیتول را می‏توان به طور مصنوعی نیز از گیاهان درختی مانند توس به دست آورد.

این ماده هر چند مزه ی شیرینی دارد، اما بر خلاف شکر، تبدیل به اسیدهایی که فضای دهان را برای پوسیدگی دندان‏ ها فراهم می‏ کنند، نمی ‏شود. زایلیتول به عنوان یک شیرین کننده طبیعی، توسط FDA و ADA تایید شده است و هرچند میزان شیرینی آن به اندازه ساکاروز است، اما 33% نسبت به ساکاروز کالری کمتری دارد. پس با توجه به این نکته نه تنها در افراد دیابتی گزینه‏ ی قابل استفاده است، بلکه برای استفاده کسانی که از اضافه وزن نیز رنج می ‏برند، یک ماده مطلوب به شمار می‏ آید.

چرا توجه به مصرف قند زایلیتول باید برای ما مهم باشد؟

1.جلوگیری از عفونت در دهان

زایلیتول علاوه بر کنترل پوسیدگی، موجب خنثی کردن یک گونه باکتری خاص که دلیل عمده پوسیدگی دندان است نیز می‏ شود و از عفونت ‏های دهانی جلوگیری می‏کند.

2. کنترل بوی بد دهان

زایلیتول موجب کاهش بوی بد دهان می گردد. به این منظور است که مصرف آدامس‏ های با پایه زایلیتول برای کاهش بوی نامطبوع دهان و ایجاد یک حس خنکی و تازگی در دهان، تجویز می شوند.

3. خاصیت آنتی باکتریال

یکی از اصلی ترین خصوصیات شیمیایی زایلیتول، قلیایی بودن آن است. این ویژگی موجب افزایش PH و کاهش اسیدیته در بدن و بطورخاص دهان می ‏شود. خاصیت قلیایی زایلیتول مانع فراهم شدن محیط مناسب برای رشد باکتری ها می ‏گردد.

4. کاهش وزن

یکی دیگر از اثرات این ماده اعجاب آور این است که پروسه‏ ی هضم غذا را کند نموده و در نتیجه مدت زمان بیشتری زمان می‏برد تا معده بطورکامل خالی شود. به این معنا که افرادی که زایلیتول مصرف می‏ کنند برای مدت طولانی تری احساس سیری می‏ کنند و این موضوع درست مانند زمانی است که فرد غذایی حاوی فیبر بالا مصرف کرده باشد.

5. تقویت سیستم ایمنی

زایلیتول با خاصیت آنتی باکتریال و آنتی ویروسی خود، پیشنهادی مناسبی برای مقابله با عفونت‏ ها در قسمت‏ های مختلف بدن مانند سینوس ها، دهان، گلو و معده می باشد.

6.قندی بدون ضرر در افراد مبتلا به دیابت

زایلیتول قندی است که در افراد مبتلا به بیماری دیابت می تواند بدون نگرانی به جایگزینی مطلوب برای قند ساکاروز (که در قند و شکر معمولی وجود دارد) بدل گردد. این نکته بدان معناست که این ماده تاثیر کمی بر قند خون و انسولین دارد و افراد مبتلا به دیابت می‏ توانند زایلیتول را بدون مشاهده نوسان در سطح قند خون خود، مصرف نمایند.

نحوه و میزان مصرف زایلیتول

امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته، استفاده از آدامس‌های بدون قند (Suger Free) حاوی زایلیتول برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌های کودکان و بزرگسالان توصیه شده است. حداقل مصرف ۱۰ گرم زایلیتول در هر روز (که شامل ۴ تا ۷ آدامس حاوی زایلیتول می‌شود) برای جلوگیری از پوسیدگی دندان لازم است.

نباید فراموش کرد که در جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان، تعداد دفعات مصرف زایلیتول نسبت به مقدار آن اهمیت بیشتری دارد. به همین دلیل به منظور کاهش احتمال تشکیل پلاک و پوسیدگی دندان‏ ها، استفاده از محصولات حاوی زایلیتول حداقل 4 تا 6 بار در روز، توصیه می‌شود.